زمان مورد نیاز برای خواندن این مقاله: 9 دقیقه
ما در این مقاله سعی بر این داشتیم تا برای سهولت در اطلاع از (چیستی و چرایی دادرسی مالیاتی) برای افراد داخل یا خارج از ایران، پرسش و پاسخ هایی که از مجموعه مالی و مالیاتی متین شده است را برایتان دسته بندی و یکجا در
اختیار شما مطالعه کننده گرامی قرار بدهیم.
دادرسی مالیاتی چیست؟
دادرسی مالیاتی یکی از بهترین روش‌هایی است که هر یک از صاحبان کسب‌وکارها می‌توانند برای جلوگیری از پرداخت مالیات استفاده کنند. وقتی در بین دغدغه‌های مدیران کسب و کارها نگاه می‌اندازیم، مالیات همواره در جایگاه بالایی قرار دارد و درد مشترک کسب‌وکارها به شمار می‌آید. اشتباه بزرگی که برخی از شرکت‌ها مرتکب می‌شوند، این است که گمان می‌کنند تنها تا زمان تکمیل اظهارنامه مالیاتی نقش دارند و بعد از آن دیگر همه چیز به نظر اداره مالیات بستگی دارد. اما باید بدانید که دادرسی مالیاتی به‌عنوان یک حق قانونی برای مؤدیان مالیاتی پیش‌بینی شده است تا بتوانند با استفاده از آن حقوق خود را استیفا کنند. برای آشنایی با مراحل دادرسی مالیاتی تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
هدف از دادرسی مالیاتی چیست؟
بعد از تکمیل اظهارنامه مالیاتی و تحویل آن به اداره امور مالیاتی، کارشناسان این سازمان به بررسی پرونده مالیاتی مؤدیان در طول سال گذشته می‌پردازند. در ادامه با توجه به روش‌های اختصاصی محاسبه مالیات، مبلغ معینی را به‌عنوان مالیات برای کسب‌وکارها در طول یک سال کاری در نظر می‌گیرند. در قانون مالیاتی کشور این‌طور پیش‌بینی شده است که مؤدیان می‌توانند حداکثر تا 30 روز پس از دریافت برگه تشخیص مالیاتی، نسبت به مبلغ تعیین شده اعتراض کنند.
این اعتراض باید به‌صورت رسمی در قالب لایحه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی تحویل داده شود. در این لایحه مؤدیان استدلال‌های خود را برای نادرست بودن مالیات تعیین شده بیان می‌کنند و مستندات آن را به پیوست تحویل اداره مالیات می‌دهند. این فرآیند و سایر اقداماتی که در ادامه بیشتر به آنها می‌پردازیم، در عرف رایج تحت عنوان دستورالعمل دادرسی مالیاتی شناخته می‌شود. هدف از پیمودن این فرآیند نیز جلوگیری از پرداخت مالیات اضافی به‌منظور حفاظت از سرمایه کسب و کارها است.
دادرسی مالیاتی توسط چه کسی انجام می‌شود؟
مطابق آنچه که در قانون ذکر شده است، پیگیری امور مرتبط با مراحل دادرسی مالیاتی توسط مؤدیان مالیاتی (حقیقی یا حقوقی) یا نماینده قانونی آنها امکان‌پذیر است. البته با توجه به پیچیدگی‌ها و گستردگی موضوعات مرتبط با قوانین مالیاتی، طبیعی است که فعالان اقتصادی شناخت خیلی زیادی از ابعاد قانونی و حقوقی مسئله مالیات نداشته باشند. اصلی‌ترین نکته در زمینه اثربخش بودن دادرسی‌های مالیاتی نیز تسلط کامل بر زیر و بم قانون است.
به همین دلیل اگر به دنبال آن هستید که فرآیند دادرسی شما با موفقیت همراه باشد، باید پیگیری این امور را به وکیل یا مشاور مالیاتی خبره و متخصص در این حوزه بسپارید. این دسته از افراد نه‌تنها مشاوره لازم را برای پیگیری امور مالیاتی ارائه می‌دهند، بلکه تمام پیگیری‌های لازم در مراجع قانونی را نیز بر عهده می‌گیرند. استفاده از وکلا و یا مشاوره مالیاتی شانس شما را برای موفقیت در پرونده‌های دادرسی مالیاتی به مراتب افزایش می‌دهد.
دادرسی مالیاتی چه زمانی انجام می‌شود؟
از زمانی که برگه تشخیص مالیات به‌صورت رسمی به مؤدیان ابلاغ می‌شود، این امکان وجود دارد که حداکثر تا مدت زمان 30 روز نسبت به پیگیری مراحل دادرسی مالیاتی اقدام کنند. بعد از سپری شدن این زمان، هیچ‌گونه اعتراضی مورد قبول قرار نمی‌گیرد. البته باید توجه داشته باشید که مراحل اعتراض به مالیات تعیین شده در همین جا به پایان نمی‌رسد. در ادامه اشاره خواهیم کرد که اگر اداره مالیات به هر دلیلی اعتراض مؤدی را وارد نداند، امکان اعتراض به مراجع دیگری در قانون پیش‌بینی شده است. برای اعتراض به این مراجع نیز مهلت معینی در قانون پیش‌بینی شده است که در ادامه بیشتر در این زمینه توضیح می‌دهیم.
مراجع رسیدگی به دادرسی مالیاتی
در حالت کلی در قانون پنج مرجع برای رسیدگی به اعتراض مؤدیان مالیاتی تعیین شده است. این پنج مرجع به ترتیب عبارت‌اند از:
- اداره مالیات صادرکننده برگه تشخیص
- هیأت حل اختلاف مالیاتی
- شورای عالی مالیاتی
- هیأت سه نفره وزارت اقتصاد و دارایی
- دیوان عدالت اداری
البته باید توجه داشته باشید که از همان ابتدای پیگیری دستورالعمل دادرسی مالیاتی نمی‌توانید نزد هر کدام از این مراجع که در بالا ذکر شد، مراجعه کنید. بلکه ترتیب مراجعه شما دقیقا باید طبق آن چیزی باشد که در بالا اشاره کردیم. در صورتی که در مراجعه به هر یک از مراجع رأی صادر شده مورد اعتراض مؤدی باشد، آنگاه می‌تواند پیگیری اعتراض خود را از مرجع بعدی انجام دهد. با مطالعه ادامه مطلب بهتر در جریان امور قرار خواهید گرفت.
مراحل رسیدگی به دادرسی مالیاتی
اهداف دادرسی مالیاتی برای کسب و کارها از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. همین مسئله موجب شده است که در قانون یک نظام مشخصی برای پیگیری اعتراض مؤدیان پیش‌بینی شود که در آن هیچ حقی از مؤدیان ضایع نشود.
در قالب این نظام، مراحل دادرسی مالیاتی به پنج دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
- اداره امور مالیاتی صادرکننده برگه تشخیص
گام اول در احقاق حقوق مالیاتی برای مؤدیان مراجعه به اداره امور مالیاتی صادرکننده برگه تشخیص مالیاتی است. به تجربه ثابت شده است در صورتی که لایحه اعتراض مالیاتی از قوام کافی برخوردار باشد، در همین گام اول نتیجه رضایت‌بخش برای مؤدیان مالیاتی حاصل می‌شود و دیگر نیازی به پیگیری اعتراض در مراجع بالاتر نیست. در این مرحله باید حداکثر ظرف 30 روز بعد از دریافت برگه تشخیص، نسبت به تنظیم لایحه دفاعی مالیاتی اقدام کنید. در تنظیم این لایحه حتما به چند نکته توجه داشته باشید:
- صرفا روی موضوعات اصلی مورد اعتراض متمرکز شوید و از حاشیه رفتن پرهیز کنید.
- تمام مطالب خود را به مواد قانون مالیاتی مستند کنید.
- از زبان حقوقی و رسمی در نگارش لایحه استفاده کنید و هیچ‌گاه از حوزه ادب در نگارش متن خارج نشوید.
اداره امور مالیاتی نیز پس از دریافت لایحه اعتراضی، مستندات شما را بررسی می‌کند و در صورتی که اعتراض‌تان مورد تأیید قرار بگیرد، برگه تشخیص جدید صادر می‌شود. در هر صورت اگر رأی صادر شده در این مرحله مورد تأیید شما قرار نگیرد، باید ادامه دادرسی مالیاتی را در نزد مرجع دیگر پیگیری کنید.
2. هیأت حل اختلاف مالیاتی
هیأت حل اختلاف مالیاتی، یک مجموعه سه نفره است که اعضای آن شامل قاضی، نماینده اداره امور مالیات و نماینده اتحادیه صنف شخص مؤدی است. در مرحله دوم برای پیگیری اعتراض باید مدارک و مستندات خود را به این هیأت سه نفره ارائه کنید. در جریان رسیدگی به اعتراض مؤدی در این مرحله باید شخص مؤدی یا نماینده قانونی وی در برابر هیأت حل اختلاف به‌صورت حضوری به تشریح اعتراض خود بپردازد.
بعد از آن رأی از سوی هیأت صادر می‌شود. این امکان وجود دارد که در مدت 30 روز نسبت به حکم صادرشده اعتراض کنید. در صورت اعتراض این هیأت مکلف است که بار دیگر به پرونده شما رسیدگی کند. اگر از نتیجه به دست آمده رضایت نداشته باشید، باید مراحل دادرسی مالیاتی را نزد مرجع بالاتری پیگیری کنید.
3. شورای عالی مالیاتی
پس از صدور رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی، 30 روز مهلت دارید که اعتراض خود را به شورای عالی مالیاتی ابلاغ کنید. پس از آن این شورا رأی صادر شده از سوی هیأت حل اختلاف را به همراه اسناد و مدارک مؤدی بار دیگر بررسی می‌کند. در صورتی که رأی صادر شده در این مرحله رد شود، پرونده به اداره امور مالیاتی صادرکننده برگه تشخیص ارجاع داده می‌شود و این اداره مکلف است بار دیگر مبلغ مالیات مؤدی را محاسبه کند. اگر رأی صادر شده از سوی هیأت اختلاف در این مرحله تأیید شده، این امکان وجود دارد که پیگیری مراحل دادرسی مالیاتی را نزد مرجع بالاتر پیگیری کنید.
4. هیأت سه نفره وزارت اقتصاد و دارایی
خیلی به ندرت پیش می‌آید که رسیدگی به دادرسی مالیاتی پرونده‌ای تا مراحل چهارم و پنج پیش‌بینی شده در قانون ادامه پیدا کند. با این وجود، هیأت سه نفره در این مرحله توسط شخص وزیر امور اقتصاد و دارایی تعیین می‌شود که بار دیگر هر آنچه در طول سه مرحله قبل اتفاق افتاده را به همراه اعتراض مؤدی بررسی می‌کنند. در ادامه رأی این مرجع صادر می‌شود که اگر توسط شما مورد تأیید قرار نگیرد، می‌توانید برای آخرین بار اعتراض خود را به دیوان عدالت اداری منتقل کنید.
5. دیوان عدالت اداری
دیوان عدالت اداری آخرین و بالاترین مرجع رسیدگی‌کننده به اعتراضات مالیاتی است. بعد از صدور رأی هیأت سه نفره وزارت امور اقتصاد و دارایی، سه ماه فرصت دارید که شکایت به دیوان عدالت اداری ببرید. در این مرجع نیز رسیدگی به پرونده مالیاتی شما مطابق با قوانین صورت می‌گیرد و در نهایت رأی قطعی صادر می‌شود. هر رأیی که در این مرحله توسط دیوان عدالت اداری به تصویب برسد، لازم‌الاجرا خواهد بود.
کلام پایانی
در این مطلب به بررسی دستورالعمل دادرسی مالیاتی پرداختیم. واقعیت این است که اهداف دادرسی مالیاتی در حراست از اموال کسب و کارها بسیار مفید و مؤثر است. در همین راستا معمولا شرکت‌ها از وکلا و یا مشاوران مالیاتی مجرب برای دفاع از حقوق مالیاتی خود کمک می‌گیرند.
بیشتر بخوانید:
_ حسابداری پیمانکاری چیست؟
_ مفاصا حساب بیمه چیست؟
_ راس گیری چک چیست؟
_ ثبت سفته در دفتر حسابداری
_ حسابداری مدیریت و هرآنچه که باید از آن بدانید
_ تفاوت چک بین بانکی و چک بانکی
_ صورت مغایرت بانکی چیست؟
_ تراز آزمایشی چیست و چه تفاوتی با ترازنامه دارد؟
_ تسهیم سربار چیست و انواع آن کدامند؟
_ حساب های انتظامی در حسابداری چیست؟
_ علت قطع شدن یارانه + دلایل مسدود شدن حساب متصل یارانه
_ فسخ قرارداد چیست؟ همه چیز درباره فسخ قرارداد کاری
_ سامانه ساد ۲۴ چیست؟ + ویژگی ها و کارایی
_ بازار بورس چیست؟ + عملکرد های بازار سهام (بخش دوم)
_ حسابدار با یک دفتردار چه تفاوت هایی دارند؟
_ ممیز مالیاتی چه کسی است؟ + وظایف، ویژگی ها و اهمیت ممیز مالیاتی در حوزه حسابرسی
_ دفتر حساب کل چیست؟ + کارایی و چرایی استفاده از این دفاتر
_ حسابداری چیست؟ + انواع حسابداری و چرایی اهمیت آن برای یک تجارت
_ از محاسبان قسم خورده تا حسابداران رسمی
_ سوالات متداول درباره مالیات و (مالیات بر ارزش افزوده) در ایران
_ انواع مالیات ها + قوانین مالیاتی ایرانی آمریکایی های مقیم در ایران
_ سازمان بیمه تامین اجتماعی + انواع بیمه ها و قوانین بیمه ای حاکم بر جامعه
_ حسابرسی مالی چیست؟ + هدف اصلی حسابرسی مالی
_ قوانین و مقررات بیمه ایران (سرمایه گذاران خارجی) + تبصره ها
_ حسابداری برای شرکت های نوپا و کوچک (بخش اول)
_ حسابداری برای شرکت های نوپا و کوچک (بخش دوم)
_ حسابرسی داخلی چیست؟ + کاربردها و ویژگی ها برای یک کسب و کار
_ چگونه با گزارش حسابرسی وام و تسهیلات بانکی بگیریم ؟
_ جزییات کامل نحوه محاسبه مالیات دستگاه پز و کارت خوان ها (راهنمای ثبت نام)
_ درگاه ملی خدمات مالیات my.tax.gov.ir
_ ایران کد چیست راهنمای ۰ تا ۱۰۰ مدارک و مراحل دریافت ایران کد
اگر این مقاله برای شما مفید و کارآمد بود، خوشحال میشویم برای افراد دیگری که به دنبال جواب سوالات خود در این مطلب میگردند، با به اشتراک گذاری این مقاله به آنها کمک کنید.
