از محاسبان قسم خورده تا حسابداران رسمی

ماده (30) قانون مالیات بردرآمد 1328 و 1334 و ماده (33) 1335 اشعار داشته است:

«در هر موقعی که انجمن محاسبین و کارشناسان قسم خورده در کشور تشکیل شود. وزارت دارائی مکلف است نتیجه‌ی رسیدگی محاسبین قسم خورده در مورد حساب یا ترازنامه هر بازرگان یا شرکت بپذیرد و در اینصورت برای تشخیص مالیات مودی دیگر حاجت رسیدگی به دفاتر و اوراق مودی نخواهد بود.»

علیرغم تصریح ماده (30) قوانین فوق تا سال 1351 که کانون حسابداران رسمی ایران تشکیل گردید بمدت 23 سال موضوع مسکوت بود. عمر کانون حسابداران رسمی ایران نیز با انقلاب اسلامی خاتمه یافت.

اگر چه جمهوری اسلامی نیز دریافت که بدون یک نهاد حرفه‌ای مستقل خصوصی نمی‌توان بار مالی بنگاه‌های بزرگی را که حجم عملیات آنها بعضاً بیش از بودجه یک شهر است، به مقصد رسانید لذا در سال 1372 ماده واحده استفاده از خدمات تخصصی حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی به تصویب مجلس رسید.

اما به همان دلیلی که تولد کانون حسابداران رسمی بیش از 23 سال بطول انجامید. تولد جامعه حسابداران نیز به مدت 8 سال به طول کشید. چرائی این موضوع نیاز به یک مطالعه و تحقیق جدی دارد که چرا حسابرسی که از ملزومات و مؤلفه‌های اقتصاد آزاد و شفاف‌سازی مبادلات بازرگانی است اینگونه در ایران مورد بی‌مهری بوده و هست.

انتخابات اخیر شورایعالی جامعه حسابداران رسمی ایران که برای نخستین‌بار همه منتخبین آن از بخش حسابرسی خصوصی بوده‌اند حامل یک پیام خاص برای جامعه ایرانی و به ویژه وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی است ⇓

[hover_color align=”right” background=”#0589ad” background_hover=”#0589ad” border=”” border_hover=”” border_width=”2px” padding=”20px 15px” link=”” target=”” class=”” style=”]«ما حسابداران رسمی خصوصی بعنوان چشم بیدار ملت ایران در فرآیند خصوصی‌سازی، شفاف‌سازی و پاسخگوئی هستیم. دولت نمی‌تواند جامعه حسابداران رسمی ایران را نادیده بگیرد.»[/hover_color]

این شعار پشت بند مولفه‌های اقتصادی است که بیانگر آن است که حرفه حسابرسی مستقل دارای 2500 حسابدار رسمی با بیش از 37500 سال سابقه (متوسط سابقه هر عضو حداقل 15 سال است) ده هزار نفر شاغل در موسسات حسابرسی دارای هفتادهزار سال سابقه کار (متوسط سابقه کار 7 سال) که ثروت انسانی انباشته در جامعه حسابداران رسمی حداقل دو میلیارد دلار (هزینه تمام شده هر تحصیل کرده لیسانس در آمریکای شمالی دویست هزار دلار است).

یادآور میشود حق‌الزحمه حسابدار رسمی (حسابرس قسم خورده) در سال 1351 بابت هر ساعت 120 تومان و بهای هر سکه طلا نیز 120 تومان بوده که بمعنی گران بهاء بودن خدمت اعتباربخشی و اعتباردهی است اگر چه متأسفانه متوسط حق‌الزحمه حرفه حسابرسی در سال 1398 معادل 44 هزار تومان و حق‌الزحمه حسابدار رسمی معادل [highlight background=”#00a876″ color=”#00a876″”]یکصد هزار تومان یا به تعبیری 2.5 درصد بهای یک سکه است که نشان‌دهنده افول شفاف‌سازی، پاسخگوئی و حسابدهی نیز به شمار می‌رود.[/highlight]

[hover_color align=”right” background=”#0589ad” background_hover=”#0589ad” border=”” border_hover=”” border_width=”2px” padding=”20px 15px” link=”” target=”” class=”” style=”]درآمد کل حرفه حسابرسی شامل درآمد سازمان حسابرسی و موسسه حسابرسی مفید راهبر (حسابرس نهادهای انقلابی) در سال 1397 معادل 875 میلیارد تومان و یا به قولی معادل کمترین رقم اختلاس از بانک سرمایه و یک سوم درآمد مندرج در اظهارنامه یکی از شرکت‌های معروف بستنی فروشی بوده است؟؟!!![/hover_color]

ما را چه می‌شود؟!

در حالیکه سرانه حق‌الزحمه حسابرسی بخش دولتی و عمومی بیش از 2.5 برابر سرانه حق‌الزحمه حسابرسی بخش مستقل خصوصی است چه انتظاری از حسابرسان برای مقابله با مفاسد و تقلب می‌توان داشت. در همه جهان پیشرفته بهای خدمات اعتبارسنجی در همه زمینه‌ها فارغ از بهای کالاها و خدمات عمومی است.

[highlight background=”#00a876″ color=”#00a876″”]که متأسفانه در ایران حتی حق‌الزحمه حسابرسی مستقل نیز توسط شورای اقتصاد به مثابه بهای سیب‌زمینی و پیاز تعیین میگردد؟![/highlight] ممکن است گفته شود حق‌الزحمه مصوب شورای اقتصاد کف حق‌الزحمه خدمات اعتبارسنجی است.

[hover_color align=”right” background=”#0589ad” background_hover=”#0589ad” border=”” border_hover=”” border_width=”2px” padding=”20px 15px” link=”” target=”” class=”” style=”]که در پاسخ باید گفت “مگر می‌توان وقتی دولت نرخ مصوب خدمات را تعیین و اعلام کرد با رقم بیشتری از صاحبکاران فراری از حسابرسی دریافت داشت”[/hover_color]

جالب اینکه ظاهراً پشتوانه قانونی خدمات حسابرسی از ماده واحده استفاده از خدمات تخصصی حسابداران رسمی مصوب 1372، قانون همه بیانگر عزم ظاهری دولت در اجرای فعالیت حسابرسی است اما همه قوانین فوق در عمل با یک مصوبه خاص و یا فقدان ضمانت اجرائی کور می‌شوند؟!

براساس آمارهای مستند حدود 1.7 میلیون نفر در حرفه حسابداری کشور مشغول کار و حدود 460 هزار نفر دانشجو در رشته‌های حسابداری مشغول تحصیل هستند که هر سال بخشی از آنان بعلت اتمام تحصیلات وارد بازار کار این حرفه می‌شوند اما هیچگونه تمهیدات تشویقی خاصی برای بکارگیری و اشتغال آنان وجود ندارد؟!

نگاهی به عملکرد جامعه حسابداران رسمی ایران و ارسال 350 هزار اظهار مالیاتی توسط اشخاص حقوقی و حدود 5 میلیون اظهارنامه اشخاص حقیقی که حداکثر سی هزار اظهارنامه‌های فوق مورد حسابرسی حسابداران رسمی (اعم از سازمان حسابرسی، موسسه مفید راهبر و اعضای جامعه حسابداران رسمی) قرار می‌گیرد.

نشانگر ضعف دولت در حسابرسی واحدهای انتفاعی و تجاری دارد چرا که بدون حسابرسی یک بنگاه اقتصادی چگونه می‌توان صحت و سقم اظهارنامه‌های مالیاتی را تائید کرد؟ برآوردهای علمی نشان می‌دهد که ظرفیت 870 میلیارد تومان بازار کار حسابرس به آسانی با اجرای حسابرسی الزامی به سادگی ظرف مدت دو سال به 1980 میلیارد تومان.

و در پی اجرای طرح جامع مالیاتی و قانون مالیات برارزش افزوده در یک دوره سه الی 5 ساله به 3960 میلیارد تومان قابل افزایش است که حاصل آن اشتغال حداقل 20 هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی است. نگاهی به مبالغ ایجاد کار برای هر شغل توسط دولت (15 هزار دلار به ازای هر شغل) نشان می‌دهد که می‌توان با تمهیدات ساده با صرف حدود 4 هزار دلار یک شغل در حرفه حسابرسی ایجاد نمود.

[alert style=”error”]فراموش نکنیم که این هزینه مصروف ایجاد یک شغل حرفه‌ای- تخصصی است و نه ایجاد بنائی و قصابی که به سادگی قابل ایجاد هستند.[/alert]

حجم فسادهای کشف شده افشاء شده (فارغ از فسادهای کشف شده و اعلام نشده و فسادهای کشف نشده)، موید آن است که بنیاد اقتصاد خصوصی میبایست با زلزله حسابرسی، ویران و شفافیت را در لابه‌لای تاریکخانه‌های اقتصادی با نورافکن نظارت بر تراکنش‌های مالی و ابزار توانمند مالیات در حفاری دیوارهای نهفته و زیرزمین‌های متروکه برقرار سازیم تا تداوم سلامت جامعه را اطمینان بخشیم.

حسابرسان و جامعه حسابداران رسمی نیز بر این رسالت اجتماعی آگاه هستند که وظیفه ما در این برهه خاص، صرفاً مسائل و موضوعات استانداردهای حرفه‌ای و طبقه‌بندی حسابها نیست که در جای خود اهمیت دارند، بلکه وظایف قانونی و اجتماعی خاصی دیگر نیز برعهده ماست که قرارست همگام و همکار با قضات شرافتمند مستقل و رسانه‌های مستقل عهده‌دار یک نقش تاریخی در براندازی فاسدان و چارچوب فساد باشیم.

این مهم آنگاه محقق و عملی خواهد شد که وزارت امور اقتصادی و دارائی و شخص وزیر مربوطه، جامعه حسابداران رسمی و حسابرسی را اولویت نه چندان مهم خود تلقی نکند و درصدد برآید با همفکری صاحب‌نظران این حرفه، اساسنامه فعلی جامعه حسابداران را که مانع و رادع شفاف‌سازی و حسابرسی مستقل است بدون مشورت با کسانی که تاکنون سد راه حرفه بوده‌اند، مورد بازنگری و اصلاح قرار دهد که در غیراینصورت چندگاهی دیگر مجدداً وزیری دیگر عهده‌دار وزارت و روز از نو، روزی از نو.

                                           فاعتبروا یا اولی‌الابصار???

بیشتر بخوانید:

 

_ اهمیت حیاتی ارتباطات تجاری در زمینه حسابداری
_ مجموعه ای از پرکاربردترین اصطلاحاتی حسابداری که حسابداران باید بداند!
_ چگونه یک حسابدار خوب استخدام کنیم؟ + راه های تشخیص حسابدار با تجربه
_ حسابدار با یک دفتردار چه تفاوت هایی دارند؟
_ ۷ مسئله برتر حسابداران در سال ۲۰۲۱ و چگونگی غلبه بر آنها
_ ممیز مالیاتی چه کسی است؟ + وظایف، ویژگی ها و اهمیت ممیز مالیاتی در حوزه حسابرسی
_ دفتر حساب کل چیست؟ + کارایی و چرایی استفاده از این دفاتر
_ حسابداری چیست؟ + انواع حسابداری و چرایی اهمیت آن برای یک تجارت

 

[hover_color align=”center” background=”#044675″ background_hover=”#044675″ border=”” border_hover=”” border_width=”2px” border_radius= “10px” padding=”20px 15px” link=”” target=”” class=”” style=”]اگر این مقاله برای شما مفید و کارآمد بود، خوشحال میشویم برای افراد دیگری که به دنبال جواب سوالات خود در این مطلب میگردند، با به اشتراک گذاری این مقاله به آنها کمک کنید.[/hover_color]

 

برای اشتراک در شبکه های اجتماعی از آیکون های زیر استفاده نمایید

[icon_bar icon=”icon-instagram” link=”https://www.instagram.com/matinaccounting/” target=”” size=”large” social=”instagram”] [icon_bar icon=”icon-twitter” link=”https://twitter.com/group_matin” target=”” size=”large” social=”twitter”] [icon_bar icon=”icon-linkedin” link=”https://www.linkedin.com/in/mehran-amirahmadi-534999216/” target=”” size=”large” social=”linkedin”] [icon_bar icon=”icon-youtube” link=”https://www.youtube.com/channel/UCCrJmvjty-aTX36DtibVBJw” target=”” size=”large” social=”youtube”]